I. THÀNH PHẦN TÌNH THÁI
Trả lời câu 1 (trang 18 SGK Ngữ văn 9, tập 2):
Từ “chắc” (câu a), “có lẽ” (câu b) thể hiện mức độ tin cậy của người nói đối với nội dung nói.
Trả lời câu 2 (trang 18 SGK Ngữ văn 9, tập 2):
Nếu bỏ các từ này thì nội dung sự việc trong các câu vẫn không thay đổi. Các từ ngữ này dùng để thể hiện thái độ của người nói đối với sự việc hoặc đối với người nghe.
II. THÀNH PHẦN CẢM THÁN
Trả lời câu 1 (trang 18 SGK Ngữ văn 9, tập 2):
Các từ ngữ: “ồ”, “trời ơi” không chỉ sự vật, sự việc gì.
Trả lời câu 2 (trang 18 SGK Ngữ văn 9, tập 2):
Nhờ các từ ngữ: “sao mà độ ấy vui thế”, “chỉ còn có năm phút” , mà ta biết lí do của lời cảm thán trên.
Trả lời câu 3 (trang 18 SGK Ngữ văn 9, tập 2):
Các từ in đậm trong các câu này dùng để bày tỏ tình cảm, cảm xúc của người nói.
III. LUYỆN TẬP
Trả lời câu 1 (trang 19 SGK Ngữ văn 9, tập 2):
– Các thành phần tình thái: có lẽ (câu a), hình như (câu c), chả nhẽ (câu d)
– Các thành phần cảm thán: chao ôi (câu b).
Trả lời câu 2 (trang 19 SGK Ngữ văn 9, tập 2):
Theo thứ tự tăng dần độ tin cậy: dường như – hình như – có vẻ như – có lẽ – chắc là – chắc hẳn – chắc chắn.
Trả lời câu 3 (trang 19 SGK Ngữ văn 9, tập 2):
Trong ba từ: chắc/ hình như/ chắc chắn, thì chắc chắn có độ tin cậy cao nhất, hình như có độ tin cậy thấp nhất.
Trả lời câu 4 (trang 19 SGK Ngữ văn 9, tập 2):
Mỗi lần đọc lại Chiếc lược ngà của nhà văn Nguyễn Quang Sáng, trong trái tim tôi dường như đang bị thứ gì đó bóp nghẹn lại. Tình cảm gia đình vốn là thứ tình cảm thiêng liêng nhất trên đời thế nhưng những trang truyện viết về tình cảm cha con thời chiến ấy lại quá nhiều mất mát, đau thương. Tiếng kêu “Baaaaaa” xé lòng của bé Thu cuối trang truyện cứ vẩn vơ mãi trong tâm trí của tôi – tiếng kêu đầu tiên phát ra từ đứa trẻ thiếu thốn tình cha và cũng là tiếng gọi cuối cùng của cuộc đời cô bé. Xót xa biết nhường nào! Ôi, đất nước tôi! Một đất nước bé nhỏ nhưng cứ mãi oằn mình dưới gót giày ngoại xâm. Kết thúc trang truyện tôi chỉ mong sao đất nước nhỏ bé của chúng tôi mãi được hòa bình, để chúng tôi có thể sống mãi trong nụ cười hiền của cha và cái ôm ấm áp của mẹ.