1. Vài nét cơ bản về Tuyên ngôn độc lập
a. Hoàn cảnh ra đời :
– Thế giới:
+ Chiến tranh thế giới thứ hai sắp kết thúc.
+ Nhật đầu hàng Đồng minh.
– Trong nước: Cả nước giành chính quyền thắng lợi.
+ 26 – 8 – 1945: Hồ chủ tịch về tới Hà Nội.
+ 28 -8 1945: Bác soạn thảo bản Tuyên ngôn độc lập tại tầng 2, căn nhà số 48, phố Hàng Ngang, Hà Nội.
+ 2 – 9 – 1945: đọc bản Tuyên ngôn độc lập tại quảng trường Ba Đình, khai sinh nước Việt Nam dân chủ cộng hòa.
b. Mục đích sáng tác:
– Khẳng định quyền độc lập tự do của dân tộc trước quốc dân và thế giới.
– Tuyên bố chấm dứt chế độ thực dân, phong kiến; khai sinh nước Việt Nam dân chủ cộng hòa và bày tỏ quyết tâm bảo vệ nền độc lập, tự do của dân tộc.
c. Bố cục:
– Đoạn 1: Từ đầu… “không ai chối cãi được” => Nêu nguyên lí chung của bản tuyên ngôn độc lập.
– Đoạn 2: Từ “Thế mà” …. “phải được độc lập” => Tố cáo tội ác của thực dân Pháp, khẳng định thực tế lịch sử nhân dân ta đấu tranh giành chính quyền, lập nên nước Việt Nam dân chủ cộng hòa.
– Đoạn 3: (Còn lại) => Lời tuyên bố độc lập và ý chí bảo vệ nền độc lập.
d. Nội dung chính:
Vạch trần tội ác của thực dân Pháp cướp nước ta; tuyên bố nền độc lập dân tộc; khai sinh nước Việt Nam dân chủ cộng hoà và thể hiện ý chí quyết tâm bảo vệ nền độc lập tự do của dân tộc.
2. Giá trị nội dung và nghệ thuật
a. Giá trị nội dung:
– Là văn kiện lịch sử tuyên bố trước quốc dân đồng bào và thế giới về việc chấm dứt chế độ thực dân, phong kiến ở nước ta.
– Đánh dấu kỉ nguyên độc lập, tư do của nước Việt Nam mới.
b. Giá trị nghệ thuật:
– Là một áng văn chính luận mẫu mực.
– Lập luận chặt chẽ.
– Lý lẽ đanh thép.
– Ngôn ngữ hùng hồn.
– Dẫn chứng xác thực, lấy ra từ lịch sử cụ thể.