1. Tìm hiểu chung
a. Trích diễm thi tập
– Là tập thơ gồm 6 quyển do Hoàng Đức Lương sưu tầm, tuyển chọn, biên soạn những tác phẩm từ thời Trần đến thời Lê thế kỉ XV, cuối tập là của Hoàng Đức Lương.
– Tập thơ không rõ biên soạn năm nào nhưng ông viết bài tựa vào năm 1497.
b. Tác phẩm Tựa Trích diễm thi tập:
– Bài tựa:
+ Là bài viết thường đặt ở đầu sách.
+ Do tác giả (người khác) viết nhằm mục đích nói rõ hơn với độc giả về hoàn cảnh, mục đích sáng tác, kết cấu hoặc nội dung hoặc tâm sự của tác giả hay những nhận xét, đánh giá, phê bình hoặc cảm nhận của người đọc (nếu là người khác viết).
+ Được viết bằng thể văn nghị luận, thuyết minh, biểu cảm hoặc thể hỗn hợp.
c. Bố cục: 2 phần.
– Phần 1: Từ đầu đến “rách nát tan tành”: Những nguyên nhân làm cho thơ văn không lưu truyền hết ở đời.
– Phần 2: Còn lại: Tâm sự và công việc sưu tầm thơ văn của tác giả.
2. Giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật
a. Giá trị nội dung
– Bài tựa thể hiện niềm tự hào, sự trân trọng và ý thức bảo tồn di sản văn hóa dân tộc.
b. Giá trị nghệ thuật
– Nghệ thuật lập luận:
+ Phương pháp quy nạp.
+ Dùng hình ảnh.
+ Câu hỏi tu từ.
– Lời lẽ thiết tha.