1. Tìm hiểu chung
a. Hoàn cảnh ra đời:
Bài thơ được sáng tác năm 766, khi nhà thơ đang ở Quỳ Châu. Đỗ Phủ sáng tác chùm “Thu hứng” gồm 8 bài thơ, trong đó cảm xúc mùa thu là bài thơ thứ nhất.
b. Bố cục (2 phần)
– Phần 1 (4 câu đầu): Cảnh mùa thu
– Phần 2 (4 câu còn lại): Tình thu
2. Giá trị nội dung và nghệ thuật
a. Giá trị nội dung
Bài thơ vẽ nên bức tranh mùa thu hiu hắt, mang đặc trưng của núi rừng, sông nước Quỳ Châu. Đồng thời, bài thơ còn là bức tranh tâm trạng buồn lo của nhà thơ trong cảnh loạn li: nỗi lo cho đất nước, nỗi buồn nhớ quê hương và nỗi ngậm ngùi, xót xa cho thân phận mình.
b. Giá trị nghệ thuật
– Tứ thơ trầm lắng, u uất
– Lời thơ buồn, thấm đẫm tâm trạng, câu chữ tinh luyện
– Bút pháp đối lập, tả cảnh ngụ tình
– Ngôn ngữ ước lệ nhiều tầng ý nghĩa.