Chia một số thập phân cho một số thập phân

1.1. Kiến thức cần nhớ

a) Ví dụ 1: Một thanh sắt dài 6,2dm cân nặng 23,56 kg. Hỏi 1dm của thanh sắt đó cân nặng bao nhiêu ki-lô-gam?

Ta phải thực hiện phép chia:  23,56 : 62 = ?

Ta có: 23,56 : 6,2 = (23,56 x 10) : (6,2 x 10)

       23,56 : 6,2 = 235,6 : 62

Thông thường ta đặt tính rồi làm như sau:

• Phần thập phân của số 6,2 có một chữ số.
• Chuyển dấu phẩy của số 23,56 sang bên phải một chữ số được 235,6; bỏ dấu phẩy ở số 6,2 được 62.
• Thực hiện phép chia 235,6 : 62

Vậy 23,56 : 6,2 = 3,8 (kg)

b) Ví dụ 2:   82,55 : 1,27 = ?

Ta đặt tính rồi làm như sau:

• Phần thập phân của hai số 82,55 và 1,27 cùng có hai chữ số; bỏ dấu phẩy ở hai số đó được 8255 và 127
• Thực hiện phép chia 8255 : 127

*** Muốn chia một số thập phân cho một số thập phân ta làm như sau:

• Đếm xem có bao nhiêu chữ số ở phần thập phân của số chia thì chuyển dấu phẩy ở số bị chia sang bên phải bấy nhiêu chữ số.
• Bỏ dấu phẩy ở số chia rồi thực hiện phép chia như chia số tự nhiên.

1.2. Giải bài tập SGK trang 71

Bài 1 

Đặt tính rồi tính:

a) 19,72:5,8                                         b) 8,216:5,2

c) 12,88:0,25                                       d) 17,4:1,45

Hướng dẫn giải:

Bài 2 

Biết 4,5l dầu cân nặng 3,42kg. Hỏi 8l dầu cân nặng bao nhiêu ki-lô-gam?

Hướng dẫn giải:

1l dầu hỏa nặng số ki-lô-gam là: 

            3,42 : 4,5 = 0,76(kg)

8l

$8l$

 dầu hỏa nặng số ki-lô-gam là:

            0,76 × 8 = 6,08(kg)

                                  Đáp số: 6,08kg.

Bài 3 

May một bộ quần áo hết 2,8m vải. Hỏi 429,5m vải thì may được nhiều nhất bao nhiêu bộ quần áo như thế và còn thừa mấy mét vải?

Hướng dẫn giải:

Ta có: 

            429,5 : 2,8 = 153 (dư 1,1)

Vậy nếu có 429,5m vải thì cửa hàng may được 153 bộ quần áo và còn thừa 1,1m vải.

                                         Đáp số: 153 bộ quần áo; dư 1,1m vải.

1.3. Giải bài tập SGK Luyện tập trang 72

Bài 1 

Đặt tính rồi tính:

a)17,55:3,9                            b)0,603:0,09

c)0,3068:0,26                        d)98,156:4,63.

Hướng dẫn giải:

Bài 2 

Tìm x:

a)  x × 1,8 = 72

b)  x × 0,34 = 1,19 × 1,02

c)  x × 1,36 = 4,76 × 4,08.

Hướng dẫn giải:

\(\begin{array}{l}
a)x \times 1,8 = 72\\
x = 72:1,8\\
x = 40\\
b)x \times 0,34 = 1,19 \times 1,02\\
x \times 0,34 = 1,2138\\
x = 1,2138:0,34\\
x = 3,57\\
c)x \times 1,36 = 4,76 \times 4,08\\
x \times 1,36 = 19,4208\\
x = 19,4208:1,36\\
x = 14,28
\end{array}\)

Bài 3 

Biết 5,2l dầu cân nặng 3,952. Hỏi có bao nhiêu lít dầu nếu chúng cân nặng 5,32kg?

Hướng dẫn giải:

$1l$

 dầu hỏa nặng số ki-lô-gam là:

             3,952 : 5,2 = 0,76(kg)

Có số lít dầu là:

             5,32 : 0,76 = 7(l)

                                   Đáp số: 7l dầu hỏa.

Bài 4

Tìm số dư của phép chia 218 : 3,7 nếu chỉ lấy đến hai chữ số ở phần thập phân của thương.

Hướng dẫn giải:

 

Dóng một đường thẳng từ chữ số 8

$8$

 ở hàng đơn vị của số bị chia xuống (như hình vẽ trên) ta thấy số dư là 0,033

Thử lại:  58,91 × 3,7 + 0,033 = 217,967 + 0,033 = 218

Vậy số dư của phép chia 218 : 3,7 nếu chỉ lấy đến hai chữ số ở phần thập phân của thương là 0,033.