1. Tóm tắt lý thuyết
a) 41535 : 195 = ?
Chia theo thứ tự từ trái sang phải:
- 415 chia 195 được 2, viết 2;
2 nhân 5 bằng 10 ; 15 trừ 10 bằng 5, viết 5 nhớ 1;
2 nhân 9 bằng 18, thêm 1 bằng 19 ; 21 trừ 19 bằng 2, viết 2 nhớ 2;
2 nhân 1 bằng 2, thêm 2 bằng 4 ; 4 trừ 4 bằng 0, viết 0.
- Hạ 3, được 253 ; 253 chia 195 được 1, viết 1;
1 nhân 5 bằng 5 ; 13 trừ 5 bằng 8, viết 8 nhớ 1;
1 nhân 9 bằng 9, thêm 1 bằng 10 ; 15 trừ 10 bằng 5, viết 5 nhớ 1;
1 nhân 1 bằng 1, thêm 1 bằng 2 ; 2 trừ 2 bằng 0, viết 0.
3 nhân 5 bằng 15 ; 15 trừ 15 bằng 0, viết 0 nhớ 1;
3 nhân 9 bằng 27, thêm 1 bằng 28 ; 28 trừ 28 bằng 0, viết 0 nhớ 2;
3 nhân 1 bằng 1, thêm 2 bằng 5 ; 5 trừ 5 bằng 0, viết 0.
\(\begin{array}{l}
\begin{array}{*{20}{c}}
{41535}\\
{0253\,\,\,}
\end{array}\left| {\begin{array}{*{20}{c}}
{195}\\
\hline
{213}
\end{array}} \right.\\
\,\,\,0585\\
\,\,\,\,\,\,000
\end{array}\)
41535 : 195 = 213.
b) 80120 : 245 = ?
Chia theo thứ tự từ trái sang phải :
801 chia 245 được 3, viết 3;
3 nhân 5 bằng 15 ; 21 trừ 15 bằng 6, viết 5 nhớ 2;
3 nhân 4 bằng 12, thêm 2 bằng 14 ; 20 trừ 14 bằng 6, viết 6 nhớ 2;
3 nhân 2 bằng 6, thêm 2 bằng 8 ; 8 trừ 8 bằng 0, viết 0.
2 nhân 5 bằng 10 ; 12 trừ 10 bằng 2, viết 2 nhớ 1;
2 nhân 4 bằng 8, thêm 1 bằng 9 ; 16 trừ 9 bằng 7, viết 7 nhớ 1;
2 nhân 2 bằng 4, thêm 1 bằng 5 ; 6 trừ 5 bằng 1, viết 1.
7 nhân 5 bằng 35 ; 40 trừ 35 bằng 5, viết 5 nhớ 4;
7 nhân 4 bằng 28, thêm 4 bằng 32 ; 32 trừ 32 bằng 0, viết 0 nhớ 3;
7 nhân 2 bằng 14, thêm 3 bằng 17 ; 17 trừ 17 bằng 0, viết 0.
\(\begin{array}{l}
\begin{array}{*{20}{c}}
{80120}\\
{0662\,\,\,}
\end{array}\left| {\begin{array}{*{20}{c}}
{245}\\
\hline
{327}
\end{array}} \right.\\
\,\,\,1720\\
\,\,\,\,\,\,005
\end{array}\)
80120 : 245 = 327 (dư 5).
2. Bài tập minh họa
Câu 1: Đặt tính rồi tính 16008 : 276
Hướng dẫn giải
\(\begin{array}{l}
\begin{array}{*{20}{c}}
{16008}\\
{0228\,\,}
\end{array}\left| {\begin{array}{*{20}{c}}
{276}\\
\hline
{58}
\end{array}} \right.\\
\,\,\,\,\,\,000
\end{array}\)
Câu 2: Tìm x
a) x × 456 = 56 088
b) 138 672 : x = 432
Hướng dẫn giải
a) x × 456 = 56 088
x = 56 088:456
x = 123
b) 138 672 : x = 321
x = 138 672 : 321
x = 432
Câu 3: Một nhà máy sản xuất trong một năm được 80 520 sản phẩm. Hỏi trung bình mỗi ngày nhà máy đó sản xuất được bao nhiêu sản phẩm, biết một năm làm việc 305 ngày?
Hướng dẫn giải
Tóm tắt:
305 ngày: 80 520 sản phẩm
1 ngày: …. sản phẩm ?
Bài giải:
Trung bình mỗi ngày nhà máy sản xuất được số sản phẩm là:
80 520 : 305 = 264 (sản phẩm)
Đáp số: 264 sản phẩm.
3. Kết luận
Qua bài học này, các em cần nắm được những nội dung sau:
- Biết cách thực hiện phép chia số có năm chữ số cho số có ba chữ số.
- Áp dụng để giải các bài toán tìm thành phần chưa biết của phép tính, giải bài toán có liên quan.