$1$. Các khái niệm:
– Thạch quyển là lớp vỏ đất đá ngoài cùng cứng nhất của Trái Đất.
– Thủy quyển là toàn bộ đại dương, biển, sông, suối, ao, hồ. Thủy quyển chiếm $70,8$% bề mặt trái đất.
– Khí quyển: bao bọc thủy và thạch quyển là lớp không khí dày tới $100km$.
– Sinh quyển là khoảng không gian có sinh vật cư trú, bao phủ bề mặt trái đất, sâu tới $100m$ trong thạch quyển, toàn bộ thủy quyển tới đáy biển sâu tới $8km$, lên cao tới $20km$ trong khí quyển. Có khoảng $2$ triệu loài sinh vật cư trú trong khí quyển.
$2$. Mối quan hệ giữa sinh quyển và các quyển khác:
– Sinh quyển tồn tại trong thủy quyển. Nhờ thủy quyển che chắn được các tia tử ngoại, giảm ma sát, điều hòa nhiệt độ đảm bảo cho sinh quyển ở trong thủy quyển phát triển. Ngược lại, các hoạt động của sinh quyển trong thủy quyển làm thay đổi điều hòa hàm lượng $CO_2$ và $O_2$ ở trong nước. Mặt khác, thủy quyển tạo điều kiện thuận lợi phân bố các loài theo chiều thẳng đứng, giảm bớt sự cạnh tranh giữa các loài.
– Sinh quyển tồn tại trong thạch quyển: biến đổi thành phần hóa học của thạch quyển, tạo chất mùn cho sinh quyển phát triển. Thạch quyển tạo ra môi trường sinh sống của các loài sinh quyển, cung cấp nguồn dinh dưỡng, các yếu tố khoáng đại lượng, vi lượng cho thực vật, động vật, là nơi chứa đựng các tài nguyên tái sinh và không tái sinh.
– Sinh quyển với khí quyển: sinh quyển tạo ra $O_2$ cho khí quyển, khí quyển tạo ra tầng ôzôn, điều hòa tỉ lệ các chất khí có trong môi trường. Khí quyển cung cấp môi trường sống cho nhiều động vật, thực vật, cung cấp ánh sáng, không khí cho sinh quyển.
Nhờ mối liên hệ mật thiết trên làm cho Trái Đất bền vững, hệ sinh thái ổn định tạo ra chu trình vật chất ổn định.
– Thạch quyển là lớp vỏ đất đá ngoài cùng cứng nhất của Trái Đất.
– Thủy quyển là toàn bộ đại dương, biển, sông, suối, ao, hồ. Thủy quyển chiếm $70,8$% bề mặt trái đất.
– Khí quyển: bao bọc thủy và thạch quyển là lớp không khí dày tới $100km$.
– Sinh quyển là khoảng không gian có sinh vật cư trú, bao phủ bề mặt trái đất, sâu tới $100m$ trong thạch quyển, toàn bộ thủy quyển tới đáy biển sâu tới $8km$, lên cao tới $20km$ trong khí quyển. Có khoảng $2$ triệu loài sinh vật cư trú trong khí quyển.
$2$. Mối quan hệ giữa sinh quyển và các quyển khác:
– Sinh quyển tồn tại trong thủy quyển. Nhờ thủy quyển che chắn được các tia tử ngoại, giảm ma sát, điều hòa nhiệt độ đảm bảo cho sinh quyển ở trong thủy quyển phát triển. Ngược lại, các hoạt động của sinh quyển trong thủy quyển làm thay đổi điều hòa hàm lượng $CO_2$ và $O_2$ ở trong nước. Mặt khác, thủy quyển tạo điều kiện thuận lợi phân bố các loài theo chiều thẳng đứng, giảm bớt sự cạnh tranh giữa các loài.
– Sinh quyển tồn tại trong thạch quyển: biến đổi thành phần hóa học của thạch quyển, tạo chất mùn cho sinh quyển phát triển. Thạch quyển tạo ra môi trường sinh sống của các loài sinh quyển, cung cấp nguồn dinh dưỡng, các yếu tố khoáng đại lượng, vi lượng cho thực vật, động vật, là nơi chứa đựng các tài nguyên tái sinh và không tái sinh.
– Sinh quyển với khí quyển: sinh quyển tạo ra $O_2$ cho khí quyển, khí quyển tạo ra tầng ôzôn, điều hòa tỉ lệ các chất khí có trong môi trường. Khí quyển cung cấp môi trường sống cho nhiều động vật, thực vật, cung cấp ánh sáng, không khí cho sinh quyển.
Nhờ mối liên hệ mật thiết trên làm cho Trái Đất bền vững, hệ sinh thái ổn định tạo ra chu trình vật chất ổn định.
Bài viết liên quan:
- Nhân tố sinh thái? Các nhóm sinh thái cơ bản? Phân biệt các nhân tố sinh thái vô sinh, nhân tố hữu sinh và nhân tố con người. Vai trò của các nhân tố sinh thái đó đối với đời sống sinh vật?
- Trình bày quy luật giới hạn sinh thái. Ý nghĩa của quy luật sinh thái đối với sự phân bố sinh vật trên Trái Đất và ứng dụng trong việc di nhập, thuần hóa các giống cây trồng, vật nuôi?
- Trình bày hoạt động theo chu kì ngày đêm của sinh vật. Đồng hồ sinh học? Cơ chế hoạt động của đồng hồ sinh học ở sinh vật?
- Những tính chất cơ bản của quần xã sinh vật? Quần thể ưu thế và quần thể đặc trưng? Cấu trúc kiểu tầng thẳng đứng có vai trò gì trong việc duy trì ổn định quần xã sinh vật?
- Phân biệt quần thể với quần xã sinh vật về các đặc điểm đặc trưng, mối quan hệ với ngoại cảnh và cấu trúc thành phần loài sinh vật.
- Diễn thế sinh thái? Nguyên nhân gây ra diễn thế sinh thái? Tầm quan trọng của việc nghiên cứu diễn thế sinh thái?
- Điểm khác nhau cơ bản của các loại diễn thế sinh thái?
- Ảnh hưởng của các yếu tố hữu sinh trong hệ sinh thái đến đời sống, sinh vật như thế nào?
- Đặc điểm khí hậu, thời tiết và sự phân bố động, thực vật ở savan, hoang mạc nhiệt đới và ôn đới?
- Chuỗi thức ăn, lưới thức ăn. Cho ví dụ. Phân biệt chuỗi thức ăn và lưới thức ăn.